Για έξυπνα πουλιά
Ερώτηση: Είμαι υπαίτιος για μία σύγκρουση τουλάχιστον κατά ποσοστό 60%.
Αυθημερόν έκανα δήλωση ατυχήματος στον ασφαλιστή μου. Οι υλικές ζημιές που
προκλήθηκαν στο αυτοκίνητό μου είναι πολύ μεγάλες, ενώ αντιθέτως οι ζημιές
του αυτοκινήτου που χτύπησα είναι πολύ μικρές. O οδηγός του άλλου
αυτοκινήτου μού προτείνει να δηλώσει στην ασφαλιστική του εταιρία ότι αυτός
έφταιγε για το συμβάν, ώστε να λάβω και εγώ έστω μία μικρή αποζημίωση, για
να φτιάξω το δικό μου αυτοκίνητο. Μου ζητά βέβαια πρώτα να του καταβάλλω τα
ποσά που απαιτούνται για τις επισκευές του αυτοκινήτου του συν κάποιο
δωράκι και, φυσικά, να ανακαλέσω τη δική μου δήλωση.
Απάντηση: Μην δεχθείτε, αν δεν θέλετε ανακατεμένο με τα πίτουρα να σας φάνε
οι κότες.
Οι ασφαλιστικές εταιρίες δέχονται καθημερινά δεκάδες αν όχι εκατοντάδες
δηλώσεις ατυχημάτων από τους πελάτες τους. H στατιστική και η πείρα τους
καθιστά πιο εύκολο απ? όσο νομίζετε να διακρίνουν αν και πόσο είναι
ειλικρινής η κάθε δήλωση. Και μόνο η ανάκληση της δήλωσης που σας
προτείνεται να κάνετε, είναι ένα γεγονός καθόλου συνηθισμένο, που είναι
βέβαιο ότι θα βάλει αμέσως σε υποψία τους ασφαλιστές, οι οποίοι γνωρίζουν
πολύ καλά να δυσπιστούν στα ασυνήθιστα.
Το γεγονός ότι έχετε τη σύμφωνη γνώμη του άλλου οδηγού μην το υπερεκτιμάτε,
αφού αφενός δεν γνωρίζετε πόσο ειλικρινής μπορεί να είναι εκείνος που ήδη
σας προτείνει ανειλικρίνεια και αφετέρου γιατί σύμφωνα με το νόμο η θετική
δήλωση του πελάτη της δεν υποχρεώνει την ασφαλιστική εταιρία να σας
αποζημιώσει.
Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 4 της υπ? αρ. K4/585/75 απόφασης του
Υπουργού Εμπορίου, κάθε αναγνώριση οφειλής είναι ανίσχυρη για τον
ασφαλιστή, που πρέπει και αυτός εγγράφως να συναινέσει, για να πληρωθεί
αυτός που ζητεί την αποζημίωση. Αν ο ασφαλιστής διαφωνεί, το θέμα θα κριθεί
στο Δικαστήριο, όπου ούτως ή άλλως επομένως θα καταλήξετε.
Στις δίκες για αποζημίωση από τροχαία ατυχήματα, μεταξύ του οδηγού και της
ασφαλιστικής εταιρίας υπάρχει αυτό που λέμε στα νομικά απλή και όχι
αναγκαστική ομοδικία. Αυτό σημαίνει ότι και αν ακόμη δηλώσει ότι αυτός
έφταιγε για το συμβάν, η ομολογία του δεσμεύει μόνο τον εαυτό του και όχι
την ασφαλιστική εταιρία, που έχει κάθε δικαίωμα να διεξάγει μία σκληρή δίκη
και να αποδείξει το αντίθετο.
Και αν ήταν δύσκολο να πείσετε την ασφαλιστική εταιρία, μη νομίζετε ότι
είναι οπωσδήποτε ευκολότερο το να πείσετε τον Δικαστή. O ασφαλιστής ακούει
ορισμένες περιπτώσεις την ημέρα. O Δικαστής του ειδικού τμήματος των
αυτοκινητιστικών υποθέσεων δ ι κ ά ζ ε ι, δηλαδή εξετάζει λεπτομερώς και με
συγκεκριμένα στοιχεία απείρως περισσότερες. (Αναλογισθείτε ότι καθημερινά
μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών δικάζονται 120 υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων
και σκεφθείτε πόσες φορές έχει δει το ίδιο έργο).
Το Εφετείο Αθηνών, ας πούμε, με την υπ? αριθ. 11.388/1989 απόφασή του,
απέρριψε την αγωγή για αποζημίωση, χωρίς να δώσει καμία σημασία στη θετική
δήλωση του υποτιθέμενου φταίχτη, με μακροσκελή, αντίθετα, παράθεση των
λόγων για τους οποίους οδηγήθηκε στο να μην πιστέψει τα εκτιθέμενα στην
αγωγή.
Εφόσον λοιπόν αποκαλυφθεί το «κόλπο», εκτός από το να πληρώσετε και να
ταλαιπωρηθείτε και να μην πληρωθείτε, κινδυνεύετε και να πληρώσετε και να
θεωρηθείτε ό,τι θεωρούνται αυτοί που το κάνουν, με όλες τις συνέπειες.
Μια από τις ελαφρότερες είναι να επιβάλλει το Δικαστήριο και χρηματική
ποινή στους συνεννοημένους διαδίκους (υποτιθέμενο φταίχτη και παθόντα),
όπως έγινε με την υπ? αρ. 1510/1987 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου
Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια πολύ μικρού χρηματικού ύψους απλή αστική
δικονομική ποινή, που όμως, εκτός από το ότι υποδεικνύει το ανάλογο ηθικό
ύψος εκείνου στον οποίο επιβάλλεται, μπορεί κάλλιστα να αποτελεί το
διαβατήριο για το πέρασμα στην χωρίς καθόλου χιούμορ ποινική διαδικασία.
Το να ανακαλέσετε τη δήλωσή σας εμπεριέχει επιπρόσθετα ένα πολύ μεγάλο και
-το σπουδαιότερο- αόρατο για τον μη ειδικό, κίνδυνο.
Συγκεκριμένα, ενώ ο νόμος 489/76 περί υποχρεωτικής ασφάλισης των
αυτοκινήτων σκοπό έχει να προστατεύσει τους οδηγούς, κατόχους και κυρίους
των αυτοκινήτων και κυρίως τους παθόντες, με το να εξασφαλίζει πάντοτε
διαθέσιμα ποσά για την κάλυψη των ζημιών, έχει γίνει δεκτό ότι στην
περίπτωση που ο ίδιος οικειοθελώς ανακαλείτε τη δήλωσή σας για το ατύχημα,
είναι σαν να απαλλάσσετε τον ασφαλιστή σας από την υποχρέωσή του να
αποζημιώσει τον παθόντα και ταυτόχρονα αναλαμβάνετε αυτή την ευθύνη
αποκλειστικά εσείς (απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης 3259/1990, που
ανέτρεψε την αντίθετη απόφαση του Πρωτοδικείου).
Έτσι λοιπόν ενώ για να μη χάσετε π.χ. το bonus της έκπτωσης, που δίδεται
από τις ασφαλιστικές εταιρίες στα αυτοκίνητα που δεν έχουν προκαλέσει
τροχαίο συμβάν αναλαμβάνετε ανυποψίαστα οι ίδιοι οι οδηγοί την ευθύνη να
πληρώσετε τη μικρή ζημιά του άλλου εκατομμυρίων, που δεν θα τα καλύπτει η
ασφάλειά σας, αν ο άλλος οδηγός ή ίσως κάποιος επιβάτης του με τον οποίο
δεν έχετε μιλήσει ποτέ, παρουσιάσει αργότερα κάποια βλάβη ή επιπλοκή στην
υγεία του, που δεν είχε αρχικά εμφανισθεί. Ή, έστω, κινδυνεύετε να
πληρώσετε από την τσέπη σας την καταστροφή κάποιου ακριβού εξαρτήματος του
άλλου αυτοκινήτου, που εμφανίσθηκε αργότερα, κατά την επισκευή.
Θυμηθείτε, ότι όσο ακριβά και αν είναι τα ασφάλιστρα, εκείνα που μαζί με
όλα τα άλλα ασφαλίζουμε πληρώνοντάς τα είναι η ψυχική μας ηρεμία από
άχρηστες σκοτούρες και η αξιοπρέπειά μας από την κουβέντα του καθενός. Με
τον παρά μας και την κυρά μας.
Δ. ΜΑΡΚΑΤΟΣ - Θ. ΛΑΜΝΙΔΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ETAIPEIA ΑΘΗΝΩΝ
Υπεύθυνοι άρθρου: Δημήτρης Μαρκάτος
Γεωργία Ανανιάδου